Entelektüel, Hukuk Doktoru, Fotoğrafçı, Yazar, Şair, İnsan Hakları Savunucusu, Ermeni Soykırımı Tanığı

1915-1916'da Ermeni Tehcir kamplarındaki durumu belgeleyen fotoğraf koleksiyonunun sahibi Armin T. Wegner, 1886'da Almanya'da dünyaya geldi. Birinci Dünya Savaşı’nın patlak verdiği 1914-1915 kışında gönüllü hemşire olarak Polonya'da çalıştı ve ateş altında kalan yaralılara gösterdiği yardım için Demir Haç Nişanına layık görüldü. Nisan 1915’de, Almanya ve Türkiye'nin askeri ittifakının ardından Alman Sağlık Gücü Kolordu üyesi olarak Ortadoğu'ya gönderildi. Temmuz ve Ağustos aylarında, Ermeni katliamlarıyla ilgili çeşitli kaynaklardan kendisine ulaşan söylentileri araştırabilmek için izin istedi. Aynı yılın sonbaharında ikinci teğmen iken, 6. Osmanlı Ordusu komutanı olan Mareşal Von Der Goltz maiyet ile Küçük Asya'yı dolaştı.

Wegner, Türk ve Alman yetkililerin (haber, bilgi, yazışmalar ve görsel delillerin yayılmasını önlemek için verdiilen) kesin emirlerini görmezden gelip notlar, belgeler, mektuplar ve Ermeni Tehcir kamplarında çektiği yüzlerce fotoğrafı topladı. Diğer ülkelerin konsoloslukları ve elçiliklerinin yardımlarıyla bu malzemenin bir kısmını Almanya ve Amerika'ya gönderebildi. Wegner’in gizli posta yolları keşfedilince, Türk Komutasının talebi üzerine Almanlar tarafından tutuklandı ve kolera kamplarında görevlendirildi. 19 Kasım'da çok ağır hastalanınca Bağdat'tan İstanbul'a gitti. Kemerinde, Alman subaylarının tanık olduğu Ermeni Soykırımı imgelerine sahip fotoğraf levhaları vardı. Aynı yılın Aralık ayında Almanya'ya geri çağırıldı.

Wegner, Ermeni halkının Osmanlı İmparatorluğu’nda yaşadığı trajediye tanıklık ederken derinden etkilendi. 1918-1921 yılları arasında pasifist ve anti-militarist hareketlerin aktif bir üyesi oldu, kendini edebiyat ve şiire adayarak, insanlığa ve kendisine ait gerçekliği aramaya koyuldu. Wegner'in bağımsız bir Ermeni Devleti kurulması için çağrıda bulunduğu "Başkan Wilson'a Açık Mektup", 23 Şubat 1919'da Berliner Tageblatt'da yayınlandı.

Ülkesinin Ermeni Soykırımı'ndaki sorumluluklarını protesto eden vicdan insanı Wegner, aynı zamanda Hitler'in Almanya'daki Yahudilere muamelesini protesto eden ilk seslerden biriydi. Yaşamının büyük bir bölümünü Ermenilerin ve Yahudilerin insan hakları mücadelesine adadı.

Wegner, 1968 yılında Tüm Ermeniler Katolikos’undan Ermenistan'ı ziyaret etmesi için bir davetiye aldı ve Aydınlatıcı Aziz Grigor (Surp Grigor Lusavoriç) Nişanı ile ödüllendirildi.

Armin Wegner 92 yaşında, 17 Mayıs 1978'de Roma'da hayata gözlerini yumdu.